Spelwereld

Moresnet

Het dwergstaatje Neutraal Moresnet heeft ruim honderd jaar bestaan en ontstond in 1816 nadat Napoleon definitief was verslagen. Tijdens het Congres van Wenen werden de grenzen in Europa opnieuw vastgelegd en zo ook tussen Nederland en Duitsland. Echter, over het gebied rond Kelmis, waar een belangrijke zinkmijn lag, werd men het niet eens. Beide landen wilden maar al te graag het gebied in handen krijgen.Uiteindelijk werd een oplossing gevonden (Europa was nog maar net bekomen van een vreselijke oorlog en dit was zeker geen nieuwe waard) en die werd vastgelegd in het Akens Grensverdrag. Er werd bepaald dat het plaatsje Moresnet voortaan bij Nederland zou horen, Pruisisch Moresnet kwam bij Duitsland en het gebied rond Kelmis met zijn zinkmijn, werd een neutraal gebied, dat onder de naam Neutraal Moresnet gezamenlijk bestuurd zou worden door een Duitse en een Nederlandse commissaris. Het lokale gezag kwam in handen van de burgemeester en nog later kwam daar een gemeenteraad bij.

Belgische Revolutie

In 1830 kwamen de Belgen in opstand tegen Nederland en scheidden zich af, inclusief Nederlands Limburg. Maastricht werd door de ontstane situatie een Nederlandse enclave in het koninkrijk België en het bestuur over Neutraal Moresnet ging daarmee over in Belgisch-Duitse handen. Het Vier(!)landenpunt ontstond in 1839, toen Nederlands Limburg weer bij Nederland hoorde. Nou ja, vier landen…eigenlijk was Neutraal Moresnet helemaal geen land. Het gebied had geen parlement, geen eigen grondwet en geen staatshoofd. De burgemeester van Kelmis vervulde bij officiële gelegenheden wel de ceremoniële rol van staatshoofd, maar de werkelijke macht lag bij Duitsland en België, hoewel beide landen zich nauwelijks bemoeiden met het bestuur. Daar komt nog bij dat de wetgeving in Moresnet nog die van Napoleon was, vastgelegd in de Code Napoleon. Het kon dus zomaar zijn dat iemand die gezocht werd voor een misdrijf in Duitsland alleen maar de grens naar Moresnet hoefde over te steken om niet gepakt te worden. Later werd dit aangepast en werd de veldwachter (die in zijn eentje optrad) vervangen door een ordehandhaver en enkele hulpagenten.

Postzegel

Het inwonertal van Neutraal Moresnet vertienvoudigde van 250 in 1816 tot 2500 in 1858 en later werd dat zelfs nog meer. Er waren namelijk genoeg redenen om naar Neutraal Moresnet te verhuizen. Er was geen dienstplicht, weinig tot geen ordehandhaving en de belastingen en importrechten waren een stuk lager dan in de omringende landen. En er was het stoken van alcohol dat daar legaal was. Er werd zelfs zoveel alcohol gestookt dat er heel wat geëxporteerd werd. Langzaamaan werden er serieuze pogingen gedaan om van Neutraal Moresnet een heus land te maken. Zo verschenen er (al dan niet illegaal) postzegels, werd er een volkslied gemaakt en natuurlijk mocht een vlag ook niet ontbreken.

Kelmis

Het spel van Moresnet 1888 zal plaatsvinden in Kelmis, de ‘hoofdstad’ van het ministaatje Moresnet. Kelmis is allesbehalve een stad, eerder een groot uitgevallen dorp. De sfeer in 1888 is grimmig, grauw en hard en voor velen valt het dagelijks leven niet mee. Armoede is aan de orde van de dag en de kloof tussen arm en rijk is groot. Onrecht is overal en het is goed om te weten dat de misdaad welig tiert, maar vooral op de achtergrond en buiten het zicht van de wetshandhavers. Illegaal stoken, huiselijk geweld, (roof)moord en andere vergrijpen is waar zij hun handen vol aan hebben. Moresnet is dan een paradijs voor hen die willen doen waar zij zelf beter van worden. Alsof het leven van de gewone Moresnetter niet al moeilijk genoeg is, zorgt de wereldpolitiek er wel voor dat het niet gemakkelijker wordt. Ook op het religieuze vlak is het onrustig en omdat Moresnet zeker niet het einde van de wereld is, zijn al die invloeden merkbaar in Kelmis.

Hiërarchie, recht en ordehandhaving

In 1888 is burgemeester Hubert Schmetz de verantwoordelijke voor de dagelijkse gang van zaken in Moresnet. Hij krijgt hierbij de hulp van de locoburgemeester, de gemeenteraad en een ordehandhaver en zijn hulpagenten. Maar of dit afdoende is om van Kelmis een rustige plaats te maken is maar de vraag. En wat betreft de ordehandhaver en zijn helpers, het kan zo maar zijn dat die niet veel beter zijn dan de gemiddelde misdadiger.Maar om nu voor elk probleem aan te kloppen bij de Belgische of de Duitse commissaris…

Inwoners en reizigers

In Moresnet wonen natuurlijk de inwoners van het staatje. Dit is een mix van diverse nationaliteiten, maar in 1888 voelen de meesten van hen zich Moresnetter. Zeker door het enthousiasme van de locoburgemeester die van Moresnet een echt land wil maken. Anderen zijn vooral reizigers die voor korte of langere tijd in met name Kelmis verblijven. En natuurlijk zijn er mensen die…tja, dat is niet precies bekend.

Geloof

In de setting van Moresnet 1888 is het normaal dat jouw personage een geloof heeft. Vooral het Rooms-Katholieke geloof is vertegenwoordigd, maar ook het Protestantisme kent volgelingen. Daarnaast zijn er nog wel meer stromingen. Leef je gerust uit, maar houd het wel geloofwaardig ??.

De wereld

Bedenk dat de communicatiemiddelen van die tijd beperkt waren. Beperkt in het gebruik, maar ook beperkt in het resultaat op korte termijn. Een brief deed er een flink stuk langer over dan tegenwoordig bijvoorbeeld. Vraag jezelf in ieder geval af of jouw personage kan lezen en schrijven. Om jou goed voor te bereiden op het evenement zullen we steeds meer vertellen over de wereld van toen. Dus geen zorgen, er komt meer informatie de komende maanden. Zo hoor je iets over wat wij gaan doen met de verschillende nationaliteiten en de bijbehorende talen.

Tot slot

Deelnemers aan het evenement zijn of inwoner of passant. We nodigen jou graag uit om met een eigen realistisch achtergrondverhaal jouw plek in Moresnet te verzinnen. Een in te vullen basismal ontvang je in de weken nadat we jouw inschrijving en betaling hebben ontvangen. mVoor inspiratie qua sfeer raden we je aan om nog eens de serie Taboo of Peaky Blinders te kijken of de films Daens, Publieke Werken of From Hell. Er zijn vast nog meer voorbeelden te vinden, zoek gerust eens op internet.